Türkiye’de Otel ve benzeri yerlere Kimlik ve Pasaport fotokopisi vermeyiniz
Kimlik fotokopisi ya hiç alınmamalı, ya da alınıyorsa kan grubu ve din bilgisi hanesinin yer aldığı bölümler için karartma uygulanmalıdır.
UTKAN HABER (Viyana) – Kişisel verilerin nasıl korunacağı yasalaştı. Buna rağmen hâlâ bazı oteller kimlik fotokopisi, kasiyerler cep telefonu numarası, spor salonları parmak izi, işverenler ise din ve ırk gibi bilgiler istiyor. Yeni yasa, ‘Vermeyin!’ diyor. 2016’da yürürlüğe giren 6698 sayılı ‘Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre kimse bunları sizden isteyemez. Vatandaş isterse kişisel verilerini sildirebilir. Kişisel verilerin nasıl korunacağı ve saklanacağı son dönemde en fazla tartışılan konuların arasında yer alıyor. Ancak, 2016’dan bu yana hayati öneme sahip yanlış uygulamaların devam ettiği ve vatandaşların bu konuda uyarılmaları gerektiği ifade ediliyor. Konuyla ilgili danıştığımız yetkililer bakın ne diyor:
Veri Sorumlusuna Getirilen Yükümlülükler
Kanun, kişisel verileri işlemekte olan gerçek ya da tüzel kişilere yönelik bazı yükümlülükler getirmiştir.
Bunlardan birincisi; kişisel verilerin işlenmesi ancak belirli şartlar altında mümkündür. Kişisel veri işleniyorsa, bunun mutlaka bir dayanağı olmalıdır. Kanunlarda açıkça öngörülmesi, fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması, bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması, veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması, ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması, bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması gibi 8 başlıkta sayılmaktadır. Buna ek olarak; Kanunun 6 ncı maddesinde özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları da bulunmaktadır. Eğer bu işleme şartlarından hiçbiri yok ise veri işlenmemelidir. İkincisi; veri işleme faaliyetleri uluslararası düzenlemelerde de kabul edilen temel ilkelere uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Hayatın doğal akışı içerisinde kişisel verilerimizin işlenmesi bir gereklilik olmakla birlikte bu işlemler gelişigüzel ve sınırsız bir biçimde değil, belirli kural ve ilkelere uyularak gerçekleştirilmelidir. Veri sorumluları tarafından kişisel veriler işlenirken Kanundaki genel ilkelere uygun hareket edilmesi zorunludur. Bu ilkeler; hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olmak, doğru ve gerektiğinde güncel olmak, belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmek, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olmak ve ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmek olarak sayılmıştır.
İkincisi; veri işleme faaliyetleri uluslararası düzenlemelerde de kabul edilen temel ilkelere uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Hayatın doğal akışı içerisinde kişisel verilerimizin işlenmesi bir gereklilik olmakla birlikte bu işlemler gelişigüzel ve sınırsız bir biçimde değil, belirli kural ve ilkelere uyularak gerçekleştirilmelidir. Veri sorumluları tarafından kişisel veriler işlenirken Kanundaki genel ilkelere uygun hareket edilmesi zorunludur.
Bu ilkeler; hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olmak, doğru ve gerektiğinde güncel olmak, belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmek, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olmak ve ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmek olarak sayılmıştır. Veri Sorumlusuna Getirilen Yükümlülükler 6 Bu ilkelerin bir yansıması olarak veri sorumlularınca, sadece gerekli olduğu kadar veri işlenmeli, kişinin zararına olacak şekilde veri işlenmemeli, veri işleme kötüye kullanılmamalı ve kişisel verisi işlenen kişilerin makul beklentilerinin ötesine geçilmemelidir. Örneğin, bir giyim mağazasının, alışveriş yapan kişiden kan grubu bilgisi istemesi dürüstlük kuralı ile amaçla bağlantılı olma, amaçla sınırlılık ve ölçülülük ilkelerine uygun değildir.
Üçüncüsü; aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi yani kişisel verisi işlenen kişinin önceden bilgilendirilmesidir. Kişisel verinin neden talep edildiği, ne kadar süre saklanacağı, yurt içi veya yurt dışına aktarılıp aktarılmayacağı, işleme amacının ve hukuki gerekçesinin ne olduğu gibi konularda ilgili kişilere bilgilendirme yapılmalıdır. Kısaca kişi, kendi kişisel verilerinin üzerinde söz sahibi olmalıdır.
Dördüncüsü; işlenen kişisel verinin güvenliğini sağlamak, bu anlamda gerekli teknik ve idari tedbirleri almak zorunludur.
Beşincisi, Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğüdür. İstisna kapsamında olmayan tüm veri sorumlularının www.kvkk.gov.tr üzerinden giriş yaparak kayıt olması gerekmektedir. Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemine (VERBİS) kayıt olurken, veri sorumluları tarafından kesinlikle kişisel veriye yer verilmeyecek, sadece kategorik bazda üst başlıklar halinde ne tür kişisel veri işlendiği, bunların hangi amaçla işlendiği, kimlere aktarıldığı, alınan tedbirlerin neler olduğu gibi bilgiler sisteme girilecektir. Örneğin bir şirket, kişisel veri olarak adsoyad, kimlik numarası, pasaport numarası işliyorsa VERBİS’e kayıt esnasında ‘kimlik verisi işliyorum’ diye işaretleme yapacak, ardından bu kimlik veri kategorisini hangi amaçla işlediği, hangi alıcı gruplarına aktarılacağı, hangi güvenlik tedbirlerini aldığı ve saklama süresinin ne olduğu bilgilerini sistem üzerinden giriş yapacaktır. VERBİS, kamuya açık olup veri sorumlularınca VERBİS’e girilen bilgiler, herkes tarafından görüntülenebileceğinden bu anlamda şeffaflık ve hesap verilebilirliği temel alan bir sistemdir. Ayrıca, VERBİS’e kayıt olunmaması halinde Kurul tarafından 20 bin TL’den 1 milyon TL’ye kadar idari para cezası verilecektir.
Kişisel verisi işlenen gerçek kişiler, bir ihlal olduğunu düşünüyorsa Kanunun 11 inci maddesinde yer alan hakları kapsamında, öncelikle kişisel verisini işlemekte olan veri sorumlusuna başvurmalıdır. Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğe göre;
Artık Alışkanlıklarımızı Değiştirme Zamanı
Kanunun yürürlüğe girmesinden önce birçok noktada kişisel veriler sınırsız ve gelişigüzel bir biçimde işlenmekteydi. Bizler de, istendiği her yerde hiç sorgulamadan kişisel verilerimizi paylaşmaktaydık. Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte artık, kişisel veriler konusunda bazı alışkanlıklarımızı değiştirmek zorundayız. Gerçek ve tüzel kişiler tarafından, Kanundaki işleme şartlarına ve genel ilkelere aykırı olan kişisel veriler işlenmemelidir. Ayrıca gelecekte ihtiyaç duyulabilecek kişisel veriler için önceden değil, zamanında ve gerekmesi durumunda açık rıza alınmalıdır. Örneğin bir otele gittiğimizde, ad-soyad, kimlik numarasının işlenmesi yeterliyken bizleri bekletmemek adına hemen kimlik fotokopimiz alınmaktadır. Eski nüfus cüzdanlarında yer alan din bilgisi ve kan grubu verileri özel nitelikli kişisel verilerdir. Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi daha sıkı şartlara bağlıdır. Bu nedenle, iş süreçlerimizi tekrar gözden geçirmeli ve kimlik fotokopisi ya hiç alınmamalı ya da alınıyorsa kan grubu ve din bilgisi hanesinin yer aldığı bölümler için karartma uygulanması gerekmektedir. Aksi halde veri minimizasyonu ilkesine ve dürüstlük kurallarına aykırı hareket edilmiş olacaktır.
AYRINTILI BİLGİ ALMAK İÇİN ALO 198 HER ZAMAN YANINIZDA
Kanun ve kişisel verilerin işlenmesine ilişkin ilgili mevzuat hakkında daha fazla bilgi almak için www.kvkk.gov.tr’yi ziyaret edilebilir veya Türkiye’nin her yerinden hafta içi mesai saatleri içerisinde ücretsiz olarak Alo 198 Veri Koruma Hattı aranarak bilgi edinilebilir.
Kaynak: https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/3e3a8113-9ed5-49e4-9973-eaf0fe580d9b.pdf