Almanya’da Fiyat Patlaması: Döner Yakında 10 Euro mu Olacak?

UTKAN HABER (Viyana) – Bugünlerde bir döner sipariş edenler, tarımdaki yapısal değişimin etkisini doğrudan ceplerinde hissediyor. Geçen yıl döner sandviçleri genellikle 6 Euro civarında satılırken, birçok dönerci artık 8 Euro talep ediyor ve fiyatlar artmaya devam ediyor.
Ekmek, salata, et, sos – Almanya’nın en sevilen fast-food’u hazır! Ancak döner fiyatı yakında 10 Euro sınırını aşabilir.
Döner 10 Euro’yu Geçebilir
Döner üreticileri derneği sözcüsü Erdogan Koc, “Uzmanlar, dönerin nihai fiyatının – et işleme sektörünün bir temsili olarak – yakın gelecekte kısa vadede 10 Euro sınırına ulaşacağını, hatta orta vadede bu fiyatı aşacağını öngörüyor” diye uyardı.
Gastronomide Artan Maliyetler
Döner uzun süre, gençler ve düşük bütçeli insanlar için hızlı ve ucuz bir yiyecek olarak görülüyordu. Ancak Ukrayna savaşının patlak vermesiyle bu denklem değişti. Enerji ve gıda fiyatlarının hızla yükselmesi, dönercilerin fiyatlarını artırmasına neden oldu. Buna, yasal asgari ücret artışıyla yükselen personel maliyetleri de eklendi.
Ancak günümüzde dönerdeki fiyat baskısının en büyük sebebi et piyasasındaki gelişmeler. Aşağı Saksonya Tarım Odası verilerine göre, yalnızca bu yıl sığır ve genç boğa eti üretici fiyatları %15-20 oranında yükseldi. Piyasa uzmanı Albert Hortmann-Scholten, “Çılgın bir durum. Sığır yetiştiriciliğindeki yeni yasal düzenlemeler ve mavi dil hastalığı, et arzını ciddi şekilde azalttı” dedi.
İlk Dönerciler Tavuk Eti Kullanıyor
Sığır eti fiyatlarındaki bu artış 2024 yaz sonunda hissedilmeye başlandı. Münih’teki bazı dönerciler ise dana döneri tamamen menülerinden çıkardı. İsmini vermek istemeyen bir dönerci, “Dana döner için en az 10 Euro istemem gerekir, kimse o parayı vermez” diyerek artık sadece tavuk ve hindi eti sattığını belirtti.
Dönerde Daha Fazla Kıyma Kullanılıyor
Bazı işletmeciler ise fiyatları artırmak yerine kaliteden ödün veriyor. Geleneksel döner yalnızca ince dilimlenmiş sığır, kuzu veya dana etinden oluşurken, artık üreticiler döner şişlerine daha fazla kıyma ekliyor. Yasaya göre dönerin en fazla %60’ı kıymadan oluşabilir, ancak belediyelerin bunu denetleyecek yeterli personeli olmadığı için etkin bir kontrol sağlanamıyor.
İklim Politikaları ve Et Fiyatları
Döner üreticileri derneği, iklim politikalarını da bu durumdan sorumlu tutuyor. AB’nin emisyonları azaltma politikaları, sadece Almanya’da değil, Hollanda, Belçika, Fransa ve Polonya gibi büyük et üreticisi ülkelerde de hayvancılık sektöründe köklü değişikliklere yol açtı. Sözcü Koc, “Bu arz kıtlığı, yüksek talep ile birleşince et fiyatlarında sürekli bir baskı yaratıyor” dedi.
Döner Fiyatı Siyasete Konu Oldu
Döner fiyatlarının sadece gastronomi sektörünü ilgilendiren bir mesele olmadığı, özellikle 2024 yılında net bir şekilde görüldü. O dönemde sadece Sol Parti döner fiyatlarına müdahale edilmesini istemedi. Berlin SPD, Avrupa Parlamentosu seçim kampanyasında 3 Euro’luk döner vaadiyle seçmen kazanmaya çalıştı.
Fiyat artışlarının devam etmesi durumunda döner, Almanya’da hem gastronomik hem de siyasi bir tartışma konusu olmaya devam edecek gibi görünüyor.