Vatandaşlık Parası Yerine Temel Güvence Geliyor: 2026’dan İtibaren Yeni Düzenleme Hak Sahiplerini Ciddi Şekilde Etkileyebilir
Vatandaşlık parasının (Bürgergeld) yerine geçecek olan Temel Güvence (Grundsicherung) ile birlikte, yardım alanlar için bazı sertleştirmeler gündeme geliyor. Özellikle kira giderleri konusunda kurallar daha da sıkılaştırılacak.
Frankfurt – Federal Başbakan Friedrich Merz’in isteği doğrultusunda, 2026’dan itibaren Temel Güvence, Bürgergeld’in yerini alacak. Buna ilişkin yasa taslağı şimdiden hazırlandı. Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı’nın (BMAS) internet sitesinde yer alan açıklamada,
“Bu yasa ile dayanışma ile bireysel sorumluluk arasındaki dengenin yeniden kurulması ve iş arayanlar için temel güvencenin daha adil ve sürdürülebilir hale getirilmesi amaçlanıyor” ifadeleri kullanıldı.
Ayrıca işe yönlendirme, yükümlülükler ve bireysel desteklerin güçlendirileceği belirtildi. Kira konusu başta olmak üzere birçok alanda değişiklik planlanıyor. Bu değişiklikler, Temel Güvence’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte, önümüzdeki yıl yardım alanlar açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Jobcenter’a göre kirası yüksek bulunan kişiler için hemen harekete geçilmesi gerekecek, aksi takdirde sert yaptırımlar gündeme gelebilecek.

Temel Güvence, Bürgergeld’in Yerini Alıyor: 2026’dan İtibaren Kira Freni Kuralı Değişiyor
Yeni düzenlemelerin en önemlilerinden biri kira tutarlarıyla ilgili. Başbakan Merz yaz aylarında bu konuda tartışma yaratan bir 2.000 Euro karşılaştırması yapmıştı. Buna göre, eğer kira bulunduğu bölge için belirlenen kira freninin (Mietpreisbremse) üzerindeyse, vatandaşlık parası alan kişi kendisi harekete geçmek zorunda kalacak.
Kiracı, ev sahibini bu durum hakkında resmen bilgilendirmek ve itiraz (rüge) etmek zorunda olacak.
Ancak burada önemli bir sorun var: Bu uygulama, vatandaşlık parası almayan kişiler tarafından bile neredeyse hiç kullanılmıyor.
Zeit gazetesinin haberine göre, kiracı derneklerinin değerlendirmelerinde kiracıların yüzde 5’inden azı ev sahibine resmi itirazda bulunuyor. Bunun nedeni ise:
Prosedürün hukuki ve resmi açıdan zor olması,
Ev sahibiyle arayı bozma ve evini kaybetme korkusu.
Buna rağmen federal hükümet, ev sahiplerini de daha fazla sorumluluk altına almayı planlıyor.
Yüksek Kira İçin “Bekleme Süresi” Koruması Kaldırılıyor
Buna rağmen Merz hükümetinin Temel Güvence planları, yardım alanların hızlı ve zorunlu şekilde maliyet düşürme adımları atmaları gerektiğini öngörüyor.
Yasa taslağına göre yardım alanlar:
Kira frenine aykırılık varsa ev sahibine resmi itiraz yapmak,
Bu işlemi yaptıklarını belgeyle birlikte Jobcenter’a sunmak zorunda olacak.
Taslakta şu ifade yer alıyor:
“Barınma giderlerinin orantısız derecede yüksek olması halinde, yardım alanların, bekleme süresi içinde dahi maliyet düşürme yükümlülüğü vardır.”
Bugüne kadar uygulanan sistemde, Bürgergeld alan kişiler için ilk bir yıl “bekleme süresi (Karenzzeit)” olarak kabul ediliyor ve bu süre zarfında kira masrafları Jobcenter tarafından tam olarak karşılanıyordu. Ancak bu sürenin sonunda yüksek kira için maliyet düşürme süreci başlatılabiliyordu.
Yeni Temel Güvence düzenlemesinde ise bu koruma kaldırılıyor. Yasa taslağında net bir süre belirtilmese de, bekleme süresinin artık kalkan olmayacağı öngörülüyor.

“Zor Konut Piyasalarında Baskı Daha Da Artacak”
Karşı-hartz.de portalına göre, Temel Güvence alan kişiler maliyet düşürme süreci başlar başlamaz şu adımları atmak zorunda kalacak:
Evin bir bölümünü başkasına kiraya vermek (alt kiralama),
Ev sahibiyle kira indirimi görüşmesi yapmak,
Gerekirse taşınmak.
Sosyal hukuk uzmanı Utz Anhalt bu konuda uyarıyor:
“Konut piyasasının zaten çok gergin olduğu bölgelerde bu düzenleme baskıyı daha da artıracaktır.”
Ayrıca taşınmanın da Temel Güvence alanlar için yeni sorunlar ve ek sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor.
Devlet Desteği Sürecek Ama Şartlar Sert
Federal Çalışma Bakanlığı ise, Zeit gazetesine yaptığı açıklamada, kira sorununda Temel Güvence alan kişilerin tamamen yalnız bırakılmayacağını bildirdi.
Buna göre:
Kira anlaşmazlığı mahkemeye taşınırsa,
Kiracı derneği (Mieterschutzverein) masrafları devlet tarafından karşılanabilecek,
Mahkeme kararına kadar kira bedelleri Jobcenter tarafından ödenmeye devam edecek.
(Kaynaklar: Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı, Zeit, gegen-hartz.de)