Almanya’da Vatandaşlık Parası – Bürgergeld Alanların Yarısı İş Aramıyor
Almanya’da gerçekleştirilen kapsamlı bir araştırma, sosyal yardım sistemi “Bürgergeld” üzerinden geçinen milyonlarca kişiyle ilgili önemli ve tartışmalı sonuçlar ortaya koydu. Bertelsmann Vakfı tarafından yayımlanan çalışma, hem kamuoyunda hem de siyasette hararetli bir tartışmayı tetikledi.
Araştırmaya göre, Bürgergeld alanların yüzde 57’si son dört hafta içinde aktif bir şekilde iş aramadı. Bu oran kadınlarda yüzde 63’e, erkeklerde ise yüzde 53’e ulaşıyor. Federal İş Ajansı (BA), Almanya’da yaklaşık 3,8 milyon kişinin çalışabilir durumda olmasına rağmen Bürgergeld aldığını belirtiyor.

Araştırmanın Çarpıcı Sonuçları: “İş Arama Yoğunluğu Çok Düşük”
İş arayanlar arasında bile aktiflik seviyesi oldukça sınırlı:
- Sadece yüzde 26, haftada en fazla 9 saat iş aramaya zaman ayırıyor.
- Yalnızca yüzde 6, haftada 20 saatten fazla iş arıyor.
Bu veriler, hükümetin “çalışabilir olan yardım alanların aktif iş araması gerekir” beklentisiyle ciddi bir çelişki oluşturuyor.
İş Aramayanlar Neden Aramıyor? En Büyük Neden: Sağlık Problemleri
İş aramayan Bürgergeld alıcılarının yüzde 74’ü, en büyük neden olarak sağlık sorunlarını gösteriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 45’i ise psikolojik veya kronik bir hastalık ile mücadele ettiğini belirtiyor.
İşgücü piyasası uzmanı Tobias Ortmann, durumun ciddiyetini vurgulayarak şunları söyledi:
“Kronik veya psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle işgücüne katılması mümkün olmayanlar için, Bürgergeld yerine daha uygun destek sistemleri – örneğin sosyal yardım veya malullük maaşı – değerlendirilmelidir.”
Sağlık dışındaki diğer gerekçeler ise şöyle:
- Yüzde 49: Uygun iş ilanı bulamamak
- Yüzde 26: “İşe girsem de maddi olarak daha iyi duruma gelmem” düşüncesi
- Yüzde 11: Geçimini geçici işler ile sağladığını ifade ediyor
- Bakım, çocuk bakımı, iş bulamamaktan korkma gibi ek faktörler de listede yer alıyor
Sert Tepkiler: Dernekler Araştırmayı “Yanıltıcı” Buldu
Araştırma yayımlandıktan sonra sosyal birliklerden yoğun eleştiri geldi.
Paritätischer Gesamtverband, medyadaki başlıkların durumu çarpıttığını savundu:
- “Aslında tüm yardım alanların sadece çok küçük bir kısmı hiç iş aramıyor.”
- “Gelegenheitsarbeit (geçici iş) kelimesi bazı yayınlarda ‘kaçak çalışma’ gibi gösterildi, bu yanlış.”
- VdK Bayern ise kendi verilerini paylaşarak araştırmadaki algıya karşı çıktı:
- Yardım alanların yüzde 74’ü en kısa sürede tekrar çalışmak istediğini söylüyor.
- Ancak çoğu hastalık, engellilik veya işverenlerin isteksizliği nedeniyle iş bulamıyor.
Caritas ise hükümeti eleştirerek “aşırı kontrol odaklı bir politikaya gidildiğini” vurguladı.
Jobcenter’lara da Eleştiri Var: Yarısı Hiç İş Teklifi Almamış
Araştırmanın belki de en şaşırtıcı kısmı bu:
- Bürgergeld alanların yüzde 43’ü, Jobcenter’dan hayatında hiç iş teklifi almadığını söylüyor.
- Yüzde 38’i, hiçbir eğitim veya kurs programına yönlendirilmemiş.
Eğitim seviyesi yükseldikçe iş teklifi alma ihtimali artıyor:
- Meslek eğitimi olanlar
- Üniversite mezunları
Kadınlar – özellikle çocuk sahibi olanlar – daha az kurs teklifi alıyor.

Uzmanlardan Jobcenter’a Eleştiri: “Daha Az Bürokrasi, Daha Çok İş Bulma!”
Roman Wink, işgücü piyasası politikalarının yeniden şekillenmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
“Jobcenter’ın odak noktası değişmeli. Daha az kağıt işi, daha çok işe yerleştirme. İş arayan herkes, ilk günden tüm şartları sağlayamayabilir. İşverenlerin bakış açısı da hesaba katılmalı.”
“Hem Destek Hem Yaptırım” Çağrısı: Temel Politika Değişikliği Gündemde
Çalışmanın yazarları sert ama net taleplerde bulundu:
- İş teklifini haklı bir neden olmadan reddedenler için daha katı yaptırımlar uygulanmalı.
- Çalışmak isteyip çalışamayanlar için daha fazla destek sağlanmalı.
- Çocuk bakımı, kurslar, eğitim ve koçluklara daha fazla yatırım yapılmalı.
İş aramaya istekli olup “engellerle” boğuşanların desteklenmesi gerektiği vurgulandı.
Gelecek Planı: Hükümet Bürgergeld’i 2026’da Kaldırmak İstiyor
Federal hükümet, Başbakan Friedrich Merz liderliğinde Bürgergeld’i 2026’da kaldırmayı ve yerine Grundsicherung (temel güvence) sistemini getirmeyi planlıyor.
Bu yeni sistemle birlikte:
- Daha sert yaptırımlar,
- Daha sıkı kurallar gündeme gelecek.
Ancak hukuk uzmanları, bu yaptırımların Anayasa sınırlarına takılabileceği konusunda uyarıyor.
Araştırmanın Metodu
- Çalışma, 25–50 yaş arası 1006 Bürgergeld alıcısı ile yapıldı.
- Katılımcıların hepsi en az 1 yıldır yardım alıyor.
- Veri toplama, IAW tarafından gerçekleştirildi.
- Örneklem ise IAB (İş Piyasası ve Mesleki Araştırmalar Enstitüsü) tarafından belirlendi.