Almanya’da Emekli Kadına Şok: Dul Aylığı da Alınca Mahkeme Devreye Girdi, 60 Bin Avro Geri Ödeme Kararı

Alamnya’da bir dul kadın için mali bir kabusa dönüşen olay, yıllar önce yapılan bir hatanın fark edilmesiyle gün yüzüne çıktı. Uzun süre fark edilmeyen bu durum, aradan geçen yılların ardından ağır bir geri ödeme yükü doğurdu.

Münih – Hessen eyaletinde yaşayan bir dul kadının hayatı, Alman Emeklilik Sigortası’ndan (Deutsche Rentenversicherung) gelen sıradan bir mektupla altüst oldu. Alışılmış yıllık emeklilik artışı yerine mektupta yer alan talep adeta şok etkisi yarattı: Kadından, haksız yere aldığı yaklaşık 60 bin avroyu geri ödemesi istendi. Söz konusu tutar, yaklaşık 20 yıl boyunca fazla ödenmişti.

Olayın geçmişi 1996 yılına uzanıyor. Kadın, eşinin vefatının ardından büyük dul aylığı (Witwenrente) almaya başladı. Üç yıl sonra, kendi yaşlılık emekliliğini de almaya hak kazandı. Ancak bu ikinci gelir, mevzuata göre dul aylığının düşürülmesini gerektiriyordu. Kadın bu durumu ya fark etmedi ya da bildirim yükümlülüğünü yerine getirmedi. Kurum da bu bilgiden 20 yıl boyunca haberdar olmadı.

Bu Haberler İlginizi Çekebilir

Almanya’da Emeklilikte Yeni Hak: 1992 Öncesi Çocuklar Avantaj Sağlayacak

Almanya’da federal hükümetin açıkladığı Rentenpaket 2025 kapsamında Mütterrente (anne emekliliği) ...

Almanya’da Togg Satışları Açıklandı: Toplam 53 Araç Tescil Edildi

Türkiye’nin yerli otomobili Togg’un Avrupa yolculuğunda ilk somut veriler Almanya’dan ...

8,5 Yıl Hapis: Almanya’da Karısını Uyuşturup Seri Tecavüzü Videoya Aldı

Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletine bağlı Aachen şehrinde, 61 yaşındaki bir ...

Almanya’da Dehşet: Dört Çocuk Annesi Bıçaklanarak Öldürüldü, Eski Eş Her Yerde Aranıyor

Almanya’nın Aşağı Saksonya eyaletine bağlı Apensen kasabasında yaşanan bıçaklı saldırı ...

20 yıl sonra fark edildi: 60 bin avro geri ödeme

Ancak 2019 yılında, emeklilik sigortasının otomatik veri eşleştirmesi çift ödeme yapıldığını ortaya çıkardı. Hessen Eyalet Sosyal Mahkemesi (Landessozialgericht), Mart 2023’te verdiği ve L 5 R 293/21 sayılı kararında geri ödemenin hukuka uygun olduğuna hükmetti. Kararda şu ifadelere yer verildi:

“17 Aralık 2019 tarihli kararla davalı, büyük dul aylığını 1 Haziran 1999’dan itibaren yeniden hesaplamıştır. 1 Haziran 1999 ile 31 Ocak 2020 arasındaki dönem için toplam 60.177,15 avro fazla ödeme yapıldığı tespit edilmiş ve bu tutarın iadesine karar verilmiştir.”

Almanya’da dul aylığı, evliliğin en az bir yıl sürmüş olması ve vefat eden eşin en az beş yıl sigortalı çalışmış olması halinde bağlanıyor. Ancak hayatta kalan eşin kendi emeklilik geliri veya başka bir geliri varsa, bu gelir dul aylığından düşülüyor.

“Ağır ihmal” vurgusu

Kadın, mahkemede kendini savunarak her iki ödemenin de aynı kurumdan geldiğini, dolayısıyla kurumun bunu bilmesi gerektiğini öne sürdü. Ayrıca kendi yaşlılık emekliliğini başvururken dul aylığını beyan ettiğini iddia etti.

Mahkeme bu savunmayı kabul etmedi. Hakimler, kadının bildirim yükümlülüğünün farkında olduğunu belirtti. Kararda, kadının daha önce sigorta alanında çalışmış olması da özellikle vurgulandı. Bu nedenle mahkeme, kadının davranışını “ağır ihmal (grob fahrlässig)” olarak nitelendirdi.

20 yıl sonra bile geri alınabilir

Dava, alt mahkemelerin ardından Federal Sosyal Mahkeme’ye (Bundessozialgericht – BSG) de taşındı. BSG de geri ödemenin hukuka uygun olduğunu onadı. Normal şartlarda geri alma süresi 10 yıl ile sınırlı olsa da, bu olayda halen devam eden bir ödeme söz konusu olduğu için geri talebin mümkün olduğu belirtildi.

Mahkeme, dul aylığı alan ve aynı zamanda kendi emekliliğini ya da başka bir geliri elde eden herkesin, bu durumu aktif şekilde bildirmekle yükümlü olduğunu bir kez daha hatırlattı. Aksi halde, aradan uzun yıllar geçmiş olsa bile, yüksek meblağlı geri ödeme talepleriyle karşılaşılabileceği vurgulandı.