Avustura’da mevcut GIS düzenlemesi 2024’te değişiyor: Her haneden ayda 18 Euro Televizyon ve Radyo yayın ücreti alınacak
CBS’nin şu anki haliyle sonu, nasıl devam edeceği belli oldu ama yine de tam olarak belli değil. Şimdi politikacılar yeni bir plan üzerinde çalışıyorlar.
UTKAN HABER (Viyana) – Avusturya’da eyaletlere göre her ay 22 ila 29 Euro arasında GIS Televizyon ve Radyo yayın ücreti alınmaktadır. Ekim 2018 tarihinde de yapılan GIS ücretlerinin kaldırılması Referandumunda 320 bin 239 kişi, 19-26 Eylül 2022 tarihleri arasında yapılan referanduma ise 364.348 kişi imza atmıştı. Avusturya Anayasa mahkemesi 18 Temmuz 2022 tarihinde GIS hakkında karar verdi. İnternet üzerinden ORF programlarının ücretsiz olarak izlenmesi anayasaya aykırıdır.
Her haneden ayda 18 Euro Televizyon ve Radyo yayın ücreti alınacak
2021’de 645 milyon Euro ile GIS, ORF’nin en önemli gelir kaynağı ve milyar dolarlık bütçenin yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor. Avusturya’da 2022 yılında yaklaşık 30 bin kişi GIS aboneliğini iptal etti
Mevcut GIS modelinin süresi 2023’ün sonunda doluyor
Avusturya Anayasa Mahkemesi’nin kararına göre CBS’nin mevcut hali 2024’ten itibaren kabul edilmeyecektir. Şu an uygulanan mevcut model bu nedenle 2023’ün sonunda sona erecek. Kulislerden gelen bilgilere göre, şimdi olduğundan farklı olarak alıcılardan ve tüm hanelerden bağımsız olarak aylık Televizyon ve Radyo yayın ücretinin 18 Euro olacağı tartışılmaktadır. Şayet her haneden 18 Euro yayın ücreti alınırsa ORF şu anda aldığından önemli ölçüde daha fazla para alacak, ancak önceki GIS ödeyicileri için daha ucuz olacaktır.
Bu durumda GIS’den muaf olan haneler hariç, Tunersiz televizyon izleyen hanelerde aylık 18 Euro Televizyon ve Radyo yayın ücreti ödemek zorunda kalacaktır. Gelecekte, CBS yükümlülüğü bilgisayarlar ve cep telefonları da dahil olmak üzere tüm cihazları kapsayacak şekilde genişletilebilir.
Anayasa mahkemesi 18 Temmuz 2022’de kararını verdi
Anayasa Mahkemesi’nin kararına göre, ORF programlarını münhasıran internet üzerinden dinleyen veya izleyen kişilerin program ücreti ödemesine gerek olmaması, Yayın Bağımsızlığının Sağlanmasına Dair Federal Anayasa Kanunu’na (BVG Rundfunk) aykırıdır. ORF’nin talebi üzerine, VfGH bu nedenle ORF yasasının bazı hükümlerini anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle yürürlükten kaldırdı. Yürürlükten kaldırma, 2023’ün sonunda yürürlüğe girecek.
Şu anda GIS Fees Info Service GmbH tarafından toplanan tutarlar, ORF’nin aldığı program ücretinden ve federal hükümete giden yayın ücretleri gibi diğer ücretlerden ve ücretlerden oluşmaktadır. Yayın Ücretleri Yasasına göre, bir radyo alıcısına (radyo veya TV seti) sahip olmayan hiç kimse şu anda herhangi bir yayın ücreti ödemek zorunda değildir ve ORF Yasasına göre, dolayısıyla program ücreti de ödemez. Ancak Anayasa Mahkemesi’ne göre, ORF kanunundaki program ücretini yayın lisans ücreti ödeme yükümlülüğüne bağlayan hükümler anayasaya aykırıdır.
“Yasama organı, ORF’yi finanse etme sorumluluğunu yerine getirirken, bir program ücreti aracılığıyla finansman üstlenirse, BVG Yayıncılığın gereklilikleri ile ilgili olarak, bir bütün olarak yayıncılık yönetmeliği için gerekli olan bir kullanımı muaf tutamaz. Bu finansman yükümlülüğünden” Anayasa Mahkemesi belirtti. Aksi takdirde, mali yükü önemli ölçüde eşitsiz bir şekilde, yani yayın yoluyla kamusal söyleme katılma konusunda temelde benzer bir fırsatla dağıtır.
Yeni kurallar 31 Aralık 2023 sonunda yürürlüğe girecek. O zamana kadar yasama organının yeni bir düzenleme yapmak için zamanı var.
Anayasa Mahkemesi’nin kararında, program ücreti ile birlikte alınan yayın ücretleri ve diğer ücret ve harçların anayasal olarak düzenlenip düzenlenmediği; bunlar Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvurunun konusu değildi.
Yani zaman geçiyor. ORF’nin enflasyon, enerji maliyetleri ve GIS iptalleri nedeniyle 2024’te eksi 70 milyon Euro beklediğini bildirdi. Mevcut CBS ücreti yaklaşık 650 milyon Euro getiriyor, Şubat 2022’de yalnızca yüzde sekiz artırıldı.
Avusturya’nın en büyük medya şirketinin 2024 ve sonraki yıllarda hesaplarını dengeleyebilmesi için 720 ila 740 milyon Euro’luk kamu gelirine ihtiyacı olacak.
Uzmanlara göre şu anda aşağıdaki finansman modelleri tartışılıyor:
1- Federal bütçeden finanse edilebileceği tartışılıyor.
2- Almanya modeli gibi ikamet eden kişilerden topladığı radyo ve televizyon vergisi (Rundfunkbeitrag) alınması düşünülüyor.
3- Anayasa Mahkemesi, mevcut CBS yönetmeliğini 2023 yılı sonunda yürürlükten kaldırdı. Şu anda ücret yalnızca sabit, çalışır durumdaki radyo alıcıları (televizyon, radyo) için alınabilmektedir. Gelecekte, GIS yükümlülüğü, bilgisayarlar ve cep telefonları da dahil olmak üzere, radyo alımı veya İnternet erişimi için uygun olan tüm cihazları kapsayacak şekilde genişletilebilir. Hemen hemen her evde bu tür cihazlar bulunduğundan, bu model bir hane vergisine benzer olacaktır.
Ancak, ORF için bir sorun vardır: CBS müfettişleri, evde belirli cihazların olup olmadığını sormaya devam etmek zorunda kalacaklardır.