Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden Netenyahu ve Gallant Hakkında Tutuklama Kararı: Tarihi Bir Adım
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Netenyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkında Gazze’deki savaş suçları nedeniyle tutuklama kararı çıkardı.
UTKAN HABER (Viyana) – Uluslararası Ceza Mahkemesi (IStGH), İsrail Başbakanı Benjamin Netenyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas’ın askeri liderlerinden Muhammed Deif (diğer adıyla Muhammed el-Masri) hakkında savaş suçları iddiasıyla tutuklama kararı çıkardı. Karar, Gazze Şeridi’nde yaşanan olaylara dayanıyor ve Netenyahu’nun Avrupa seyahatlerini ciddi şekilde riske atabilir.
Gazze Şeridi’nde Savaş Suçları İddiası
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail hükümetinin Gazze Şeridi’nde sivil halka temel yaşam malzemeleri olan gıda, su, ilaç, tıbbi malzemeler, yakıt ve elektrik sağlamayarak insan haklarını ihlal ettiğini belirtti. Bu nedenle, Benjamin Netenyahu ve Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı alındığı açıklandı.
Mahkeme, ayrıca Hamas’ın askeri lideri olarak bilinen Muhammed Deif hakkında da tutuklama kararı verdi. Deif’in İsrail tarafından bir hava saldırısında öldürüldüğü iddia edilse de bu bilgi Hamas tarafından doğrulanmadı. Mahkeme, Deif’in ölümüne dair kesin kanıt elde edilene kadar kararın geçerli olduğunu belirtti.
Hamas ve İsrail’den Farklı Tepkiler
İsrail Başbakanlık Ofisi, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kararını “antisemitik” olarak nitelendirdi ve “absürt ve temelsiz iddiaları reddettiklerini” açıkladı. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, kararı “utanç verici ve evrensel adaletin bir komediye dönüştüğü” sözleriyle eleştirdi. Muhalefet lideri Yair Lapid ise mahkeme kararını “terörizmi ödüllendiren bir adım” olarak tanımladı.
Hamas ise tutuklama kararlarını memnuniyetle karşılayarak, bu adımı “tarihi bir dönüm noktası ve Filistin halkına karşı yapılan uzun yıllardır süren haksızlıkların düzeltilmesi” olarak nitelendirdi. Hamas, tüm ülkeleri bu kararları uygulamaya çağırırken, Muhammed Deif hakkında bir açıklama yapmaktan kaçındı.
Hollanda ve AB’den Uygulama Hazırlığı
Hollanda hükümeti, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kararlarını uygulamaya hazır olduğunu açıkladı. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, “Mahkeme kararlarına saygı duymak ve uygulamak zorundayız” dedi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de mahkeme kararlarının siyasi olmadığını ve uygulanması gerektiğini ifade etti.
Jordan Dışişleri Bakanı Ayman Safadi ise benzer bir açıklamada bulunarak, kararların uluslararası hukukun gereği olduğunu belirtti.
Netenyahu ve Gallant’ın Seyahat Özgürlüğü Kısıtlanabilir
IStGH, üye ülkelerin mahkeme kararlarını uygulama zorunluluğu olduğunu hatırlattı. Bu durum, Netenyahu ve Gallant’ın Avrupa’ya veya mahkemenin yargı yetkisine sahip olan ülkelere seyahatlerini büyük ölçüde kısıtlayabilir. ABD gibi mahkemeyi tanımayan ülkeler ise bu kararları uygulamak zorunda değil.
IStGH’nin Yetkisi ve Geçmiş Kararları
Uluslararası Ceza Mahkemesi, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarını soruşturmak için kuruldu. 2023 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında da bir tutuklama kararı çıkarmış, ancak bu karar uygulanmamıştı. Mahkemenin kendi polis gücü olmadığı için kararların uygulanması üye ülkelerin iş birliğine bağlı.
Hakkında İddialar Bulunan Başsavcı
IStGH’nin Başsavcısı Karim Khan hakkında ise cinsel taciz iddiaları nedeniyle ayrı bir soruşturma yürütülüyor. Mahkeme, bu soruşturmanın bağımsız bir kurul tarafından incelendiğini ve başsavcının yetkilerinin vekilleri tarafından yerine getirileceğini duyurdu. Khan, iddiaları reddederek görevine devam edeceğini açıkladı.
Sonuç
Netenyahu ve Gallant hakkında verilen tutuklama kararları, İsrail ve uluslararası toplum arasında büyük bir tartışma başlattı. Bu kararlar, Netenyahu’nun AB ülkelerine yapacağı seyahatleri risk altına alırken, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin etkisi ve gücü üzerine yeniden bir değerlendirme yapılmasını gündeme taşıdı.